Loose Parts: Wat, Waarom en Hoe?

22 april 2021

Ooit gehoord van Loose Parts? In deze blog verduidelijken we wat het is. Waar je ze kan vinden. Wat de voordelen hiervan zijn en hoe je ermee van start kan gaan in de klas of in een kinderdagverblijf.

Ik sta steeds verbaasd wanneer mijn 5 jarige zoon bij het krijgen van een cadeau meer aandacht heeft voor de verpakking dan voor het speelgoed zelf. Alhoewel, zijn we niet allemaal zo geweest?
Spelen met takjes, bladjes, munten en dopjes, steentjes in alle vormen en kleuren. De verpakking, een kartonnen, heeft ontelbare speelmogelijkheden. Het is een platte/vlakke vorm, ontworpen met vouwlijnen zodat het een 3D object kan worden. Er is natuurlijk een vooropgestelde manier om het tot een mooie rechthoekige doos te komen maar vele andere vormen kunnen bekomen worden met een beetje fantasie en behendigheid. Niets houd je ook tegen om de vorm te altereren, wat weer tot andere mogelijkheden leidt. Een kind ziet deze mogelijkheden meteen en het is dus niet vreemd dat je kleintje de doos even zal verkiezen boven het speelgoedje.

Zijn wij als volwassenen onze creativiteit en fantasie dan ergens verloren onderweg…

Wat zijn Loose Parts?

Loose Parts of open ended speelgoed is speelgoed dat kan dienen voor verschillende doeleinden. Je kan het bewegen, verplaatsen, soms kan het van vorm veranderen en gecombineerd worden met andere objecten. Het heeft geen bepaald doel. Het laat plaats voor verbeelding en fantasie en het doel wordt bepaald door het kind zelf en dan nog specifiek op dat moment. Want morgen kan het weer anders gebruikt worden.

Wat kan dienen als Loos Parts en waar kan je ze vinden?

De natuur heeft ons veel te bieden. Denk maar aan bladjes, takjes, steentjes, schelpen, gedroogde bloemen en nog veel meer. Maar ook grote of kleine boomschijven kunnen dienen als Loose Parts. Maak dus eens een goede (bos)wandeling en je zal direct al veel tegenkomen. Maar waarschijnlijk heb je ook leuke knoopjes, dopjes, kralen, kurken, lintjes en nog zoveel meer bij je thuis op zolder liggen. Je komt het dus overal tegen en het zijn alledaagse objecten. Voor ons hebben ze meestal één bepaalde functie omdat we dat zo hebben aangeleerd maar een kind heeft het voordeel dat het deze functie nog niet kent en nog vele mogelijkheden openlaat.

Enkele voorbeelden van objecten die kunnen dienen als Loose Parts:

knopen
kroondoppen
steentjes
houten kralen
eierdozen
bladjes
pompons
ijsvormen
belletjes
wasknijpers
wasmiddelbakjes
dennenappels
eikels
magneetjes
...

Waarom kiezen voor Loose Parts in de klas of kinderdagverblijf en welke voordelen zijn hieraan verbonden?

Zoals al aangehaald in dit artikel zijn vele Loose Parts vrij te verkrijgen en dus kosteloos. Je moet ze alleen maar zien te verzamelen. Maar belangrijker nog is dat kinderen er veel van leren dat je op het eerste zicht niet zou denken.

De fantasie en inleving, creativiteit en verbeelding van het kind worden getriggerd. Ze worden aangespoord tot experimenteren zonder grenzen. Tactiele prikkels zijn hier ook zeer aanwezig.
De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gestimuleerd door samen met andere kindjes te spelen en te leren van elkaar hoe een object kan worden gebruikt waar zij nog niet aan dachten. Hierdoor leren ze ook dat anderen een andere kijk op iets kunnen hebben. Een andere visie maar daarom niet minder goed en mogelijk zelf interessant voor henzelf. Hierdoor leren ze respect hebben voor elkaar en voor de materialen.
Omdat de materialen geen vaste functie hebben leert het kind abstract denken. Het leert het kind zoeken naar de mogelijkheden die niet vooropgesteld worden.
Dit is iets wat handig of nodig is voor het oplossen van problemen en obstakels. Iets dat ze in het verdere leven veel gaan nodig hebben. Ze leren omgaan met verschillende materialen zoals hout, metaal, plastic, zand, vloeistoffen,…
Ook de rekenontwikkeling wordt versterkt omdat ze bepaalde patronen leren kennen en onbenut leren tellen, verdelen/indelen, symmetrie en asymmetrie, kleuren en vormen doen samenwerken, enzoverder.

Mogelijk nog het belangrijkste is dat niets fout is. Alles kan, alles mag. Hierdoor wordt ook hun zelfvertrouwen gestimuleerd.

Hoe start ik ermee en hoe integreer ik de Loose Parts in de klas of opvang?

Start met een basis en bouw je verzameling verder uit. Je kan aan de ouders vragen om nu en dan wat objecten mee te geven en zo krijg je al vlug een mooie collectie om te variëren.
Voorzie een speelhoek met genoeg opbergruimte zodat de kindjes zelf aan de slag kunnen. Het is de bedoeling dat ze zelf op ontdekking gaan. Om hen hierbij te helpen kan je alles per materiaalsoort groeperen in bakjes of sorteerdozen met een foto op zodat ze vlug terug te vinden zijn. Wil je hen nog minder sturen en minder op weg helpen dan kan je natuurlijk alles door elkaar opbergen en hun volledig vrij laten.
Laat ook toe dat ze de materialen buiten de speelhoek gaan gebruiken want mogelijk heeft het kind een functie ontdekt dat op die bepaalde plaats kan worden toegepast.
Voorzie een mooie variatie van verschillende materialen. Vast en vloeibaar, groot en klein, glad en ruw, enzoverder. Wissel ook af en toe van materialen zodat de kinderen steeds nieuwe voorwerpen leren kennen en leren gebruiken.

Een sensorische licht ontdektafel is hiervoor zeer handig. Deze lichttafel heeft een reservoir dat ideaal is om Loose parts/de gevonden schatten in de natuur in te sorteren en te verzamelen of te experimenteren met vloeibare materialen, slijm of zand.

Het hoeft natuurlijk niet in de klas of een andere binnenruimte te zijn. Organiseer gerust buiten deze Loose Parts en breng de kinderen nog dichter bij de natuur. Hier zal dan de omgeving nog een grotere rol gaan spelen in hoe ze zullen omgaan met de objecten.

Er bestaan natuurlijk ook Loose Parts die je kan aankopen en wij hebben onze collectie nog verder uitgebreid.

Zoeken

Categorieën

Inschrijven op de nieuwsbrief