Wat is snoezelen en hoe richt ik een snoezelhoek in?

Ooit al eens van snoezelen gehoord en wil je zelf een snoezelruimte gaan integreren? Wij verklaren dit fenomeen en geven enkele nuttige tips voor de inrichting hiervan en welke voorwerpen hierin gebruikt kunnen worden. Er zijn alleen maar positieve aspecten aan verbonden dus laat niets jou tegenhouden!

Wat is snoezelen?

Snoezelen richt zich op ervaren en gewaarworden van zintuigelijke prikkels bij jonge kinderen in een daarvoor ontworpen sfeervolle ruimte.

Hoe richt je zo een snoezelruimte in en wat zijn de voorwaarden?

Een snoezelhoek kan een volledig ingerichte kamer zijn maar kan ook in slechts een gedeeltelijk afgesloten omgeving zijn in een klas of kamer. Sfeer en rust zijn de twee hoofdingrediënten waarmee we aan de slag gaan om zo’n kamer of hoek aan te kleden. Sfeer kan je brengen door te werken met sfeerverlichting, schemerlicht, zachte vloerbedekking of matten en kussen. Rust creëer je door de aankleding neutraal en eenvoudig te houden en eventueel met rustgevende muziek te werken. Het is de bedoeling dat er geen storende of afleidende objecten aanwezig zijn. Het moet dus een omgeving worden waar het kind eerst tot rust kan komen en zo de zintuigen scherp kan stellen. Gebruik dus zoveel mogelijk wit in de ruimte, werk met zachte materialen voor geborgenheid en denk ook aan de veiligheid van de kindjes. Vermeid scherpe randen en hoge constructies want de kleintjes zouden in het beste geval zonder begeleiding in deze ruimte vertoeven. En we willen natuurlijk niet dat er iets met hen zou kunnen gebeuren. Een andere tip is dat je best geen zintuigelijke prikkels mixt. Voorzie daarvoor objecten en materialen die op één zintuig gericht zijn. Zo wordt dat ene zintuig ten volle geprikkeld en zal de ervaring van het kind om het object te exploreren zeer intens zijn. Werk met contrasten. Kies voor objecten die binnen één zintuigelijke ervaring bijvoorbeeld hard en zacht, warm en koud, glad en geribbeld, … aanvoelen.

Ideeën voor de zintuigelijke stimulansen

Voelen

Hiervoor kan je werken met voelmaterialen of tactiele voorwerpen zoals borstels, zachte of harde, gladde of pluizige/geribbelde matten of andere stoffen. Er bestaat een groot gamma aan tactiele objecten dus keuze genoeg. Je kan ook zelf gemakkelijk voelobjecten maken. Vul bijvoorbeeld kussens of plastic zakjes met steentjes, spaghettislierten, gelkorrels, etc. Zorg natuurlijk dat het afwasbaar is of dat je op tijd de inhoud vervangt.

Horen

Sensorische ballen met verschillende geluidjes, rammelaars, schudflesjes gevuld met knikkers of maïs. Dit zijn maar enkele voorbeelden van materialen binnen dit zintuig. Ga zelf aan de slag en vul ballonnen met verschillende objecten die elke een ander geluid maken. Zorg hier voor contrast door afwisseling van scherpe, knetserende geluiden en zachte, doffe geluiden. Of nog straffer, laat ze eens genieten van volledige stilte. Waarschijnlijk heb je al zulke dingen ooit uitgeprobeerd maar deze kunnen dus perfect dienen voor de snoezelhoeken.

Kijken

Voor de hand liggend zijn kijkdoosjes maar je kan ook werken met schemervormen/schaduwvormen, reflecterende objecten of fluoriserende materialen bij het verduisteren van de ruimte. Leuk zijn ook spiegels en kijkvensters waardoor vervorming optreed. Als je de sfeerverlichting van kleur kan laten veranderen kan je ook werken met warm licht t.o.v. koud licht.

Ruiken

Wat zit er in dat zakje? Dat ruikt lekker! Of… Bah! Dat stinkt! Geurzakjes met alle soorten kruiden of minder aangename geuren door te werken met geurextracten komen hier goed van pas. Laat de kindjes experimenteren met watjes en doekjes en waardoor ze de geur overbrengen op hun handjes en zo eraan kunnen ruiken. Prikkel hen met zoete bloemige geuren, zure citrus geuren, bittere houtachtige geuren en zelf leer geuren. Ze zullen niet weten wat ze ruiken!

Proeven

Deze zintuigelijke prikkel hoort niet thuis in de snoezelhoek, of toch niet zonder begeleiding. We weten allemaal hoe onze snoezelruimte er dan zou uitzien ;-) Wil je toch hier iets rond doen, maak hen dan gerechtjes klaar of bied hen snoepjes aan met verschillende contrasterende smaken. Ga wel steeds na of er geen allergieën zijn zodat we de veiligheid van de kindjes weer kunnen garanderen.

Op onze website kan je een hele reeks sensorische artikels vinden. Van blinddoeken, handschoenen tot voelboxen en voelwanden, slijm en playfoam, tactiele schelpen, sensorische wandelpadjes en bellenpompen, vloeistofsetje en nog veel meer.

Beweging

Buiten alle zintuigelijke prikkels kan je ook beweging brengen binnen een rustomgeving. Het gaat hier dan natuurlijk niet over sportspelletjes of gymnastiek maar schommels en hangmatten brengen zowel beweging als rust of eventueel zelf slaap.

Waarom een snoezelhoek?

Het biedt een plaats waar de kindjes tot rust kunnen komen. Even weg van de drukte.
Bevordert de ontwikkeling van de zintuigen en aandacht voor een gericht zintuigelijke waarneming (iets waar peuters het nog moeilijk mee hebben omdat ze vlug afgeleid zijn of zich niet lang kunnen focussen op één ding.)
Muzikale ontwikkeling (beleving, herkenning, exploreren en hanteren)
Eventueel ook cultureel en sociale ontwikkeling Aandacht creëren voor mentale gezondheid van zichzelf en die van anderen (beweging, rust, gedrag en houding)
Grote stimulans van het exploratiegedrag van kinderen. Laat hen zelf dingen ervaren zonder alles voor te kauwen.
Zorg dragen voor materialen en opruimen
Zorgt dat kinderen die gesloten zijn openbloeien
Contacten verbeteren

Snoezelhoek check! ✔ Wat nu?

Geef ze tijd. Geef de kindjes tijd om kennis te maken met hun nieuwe omgeving. Start met korte activiteiten in kleine groepjes. Doe dit dus eerst onder begeleiding om daarna over te gaan tot een vrije speelhoek. Zo kan je hen nog ondersteunen als dat nodig blijkt te zijn. Plan een vaste structuur voor de snoezelactiviteiten. Zo kan je bijvoorbeeld telkens starten met een kort vrij moment, overgaan naar de prikkels rond 1 zintuig, een vast rustmoment om daarna een tweede zintuig te exploreren. Rond af met een opruimactiviteit.

Aan de slag!

Je hebt dus niet veel nodig om een snoezelhoek te installeren. Het is aangeraden om te werken met eenvoudige objecten , die je ook vaak zelf kan maken en de omgeving moet zo neutraal mogelijk zijn.